یکی از موضوعات مهم برای نظام بانکی کشور به موضوع ثبات و سلامت نظام بانکی مربوط می شود. به همین منظور دولت در لایحه برنامه هفتم توسعه 15 اختیار را به بانک مرکزی داده است تا این ثبات و سلامت نظام بانکی را بازگرداند.
به منظور بهبود نظارت بانک مرکزی و در صورت تخلف موسسات اعتباری از قوانین و مقررات و همچنین اجرای برنامه تجدید ساختار و بهبود در شبکه بانکی و به منظور ارتقای ثبات و سلامت در نظام بانکی، بانک مرکزی حسب مورد دارای اختیارات زیر است:
1- جلوگیری از توزیع سود و اندوخته قابل تقسیم بین سهامداران.
تبصره – بانک ها و مؤسسات اعتباری غیربانکی مشمول مقررات مربوط به حداقل سود سالانه موضوع ماده (۹۰) لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت نیستند.
2- تعیین مقام نظارتی دائمی یا مراجع نظارتی برای اطمینان از اجرای صحیح اقدامات اصلاحی مقرر.
3- تعیین حسابرس مستقل برای تهیه گزارش های ویژه.
4- الزام به نگهداری ذخیره ویژه;
5- ممنوعیت پرداخت غرامت یا پاداش به مدیران حداکثر تا یک سال.
6- الزام سهامدار اکثریت مالک (سهم) به کاهش حجم سهام با تسلیم تمام یا بخشی از سهام خود در مدت مقرر.
تبصره: در صورت عدم واگذاری سهام مورد نظر در مدت مقرر کلیه حقوق و اختیارات سهامداران به استثنای حق دریافت سود سالانه سلب و به بانک مرکزی منتقل می شود. به منظور کاهش سهم مالک واحد، در صورت لزوم پس از انجام اصلاحات معین در مؤسسه اعتباری، مستقیماً یا از طریق صندوق ضمانت سپرده، بانک مرکزی نسبت به فروش تمام یا بخشی از سهام مذکور و پرداخت اقدام خواهد کرد. با اعلام خاتمه فرآیند واگذاری سهام از بانک، وجوه حاصله به سهامداران را اعلام کرد. حقوق و اختیارات مرکزی سهامداران در رابطه با سهام تخصیص نیافته طبق قوانین جاری کشور ایجاد می شود.
7- فسخ مجوز فعالیت بانکی مؤسسه اعتباری غیربانکی یا شعبه بانک خارجی.
8- الزام به مجامع عمومی هیأت مدیره و مدیر عامل بانک یا مؤسسه اعتباری غیربانکی برای ارائه و اجرای طرح اصلاح یا انحلال ساختاری، مالی، سهامدار و مدیریتی طبق برنامه زمانبندی تعیین شده و نظارت بر اجرای مؤثر آن؛
9- آزادی اعضای هیأت مدیره، مدیر، قائم مقام و سرپرستان.
10- تصدی مدیریت امور بانکی و مؤسسات اعتباری غیربانکی و تعیین هیأت نظارت با اختیارات کامل هیئت مدیره پس از آزادی اعضای هیأت مدیره، هیأت مدیره، مدیر عامل، معاون مدیر عامل و مدیران موثر.
تبصره – با تعیین هیأت مدیره نظارت بر کلیه اختیارات مجامع عمومی عادی و فوق العاده بانک یا مؤسسه اعتباری غیربانکی به عهده هیأت پول و اعتبار است.
11- افزایش سرمایه و در صورت لزوم با سلب حق تقدم سهامداران.
12- تبدیل مطالبات جاری سهامداران اصلی به سرمایه
13- تبدیل بخشی از سپرده های اصلی به سرمایه.
14- تبدیل بدهی های غیر سپرده ای به سهام.
15- فروش یا انتقال تمام یا قسمتی از دارایی‌ها و بدهی‌ها با انتقال کلیه ضمانت‌ها و تعهدات مربوط به بانک یا مؤسسه اعتباری غیربانکی یا شرکت‌های مدیریت دارایی بانک. تبصره – اعمال اختیارات بندهای (7)، (10)، (11)، (12)، (13)، (14) و (15) و دستور انحلال بند (8) مستلزم تصویب است. هیأت پول و اعتبار و اعمال اختیارات بندهای (5)، (6) و (9) منوط به صدور رأی نهایی توسط هیأت انتظامی بانک یا هیأت تجدیدنظر انتظامی است.
منبع: ابنا